جمعیت کشور ما در دهه های اخیر رشد چشمگیری داشته و این رشد بی سابقه موجی از تقاضا را در طول این مدت در سنین مختلف ایجاد کرده است. همزمان با رشد سنی جمعیت آن دوره این این موج نیاز نیز حرکت کرده و اکنون نیز موجی از تقاضا مانند ازدواج، اشتغال و مسکن را به دنبال دارد. در چنین شرایطی دیگر روشها و شیوههای دستی و سنتی پاسخگو نبوده و ضرورت ایجاب میکند که ساز و کارهای موجود، متناسب با تقاضا تغییر یابد که امروزه این ضرورت در بخش اشتغال و مسکن به نهایت خود رسیده است. همچنین در کنار افزایش تقاضا، نیاز به ارتقای کیفیت در مصالح و روشهای ساخت و ساز، وجود بی نظمی و عدم توان تولید محصولات مدولار و استاندارد در روشهای سنتی و در نهایت نیاز به کاهش قیمت تمام شده با تغییر در مقدار تولید، از جمله مواردی هستند که ضرورت صنعتیسازی ساختمان را پررنگ تر مینمایند.
مفهوم صنعتی سازی و تفاوت آن با سنتی سازی
صنعتی سازی شامل دو بخش میشود: بخش اول به کارگیری مصالح نوین و صنعتی و بخش دوم که اهمیت بیشتری دارد، شیوه و نحوه به کارگیری این مصالح است. این به معنای استفاده ار سیستمهای اتوماسیون و به حداقل رسانیدن انجام کار توسط نیروی انسانی و به تبع آن بالابردن دقت میباشد. سهم عمده در صنعتی سازی، تفکر مهندسی و پیش مهندسی کردن فعالیتها و فرآیندها است و این به معنی آن است که میتوان حتی در استفاده از مصالح سنتی نیز روشهایی را که در گذشته مورد استفاده قرار میگرفت به روشهای نوین و پیشرفته روز ارتقاء داد و این معنی اصلی صنعتیسازی است که در تمام زمینهها باید اعمال گردیده و به عنوان یک اصل دنبال شود. سنتیسازی آن هم در تعاریف امروز دنیا استفاده از روشها و توان محدود گذشته در مقابل نیاز به پاسخگویی تقاضای گسترده امروز است که قطعاً به واسطه عدم تناسب نیازمند نگاه ویژه و تغییرات سریع است وگرنه باعث محدودیتهای بسیاری در این زمینه خواهد گردید.
آثار صنعتی سازی ساختمان
صنعتی سازی از مزایای بسیاری برخوردار است که از آن جمله میتوان به موارد زیل اشاره نمود:
1- افزایش سرعت احداث و ارتقای توان انبوه سازی
2- کاهش هدرروی منابع و مصالح که شامل موارد ذیل میباشد:
الف- کاهش در برداشت از منابع طبییعی: به طور مثال برای ساخت یک قالب آجر حدود 95 درصد ماده بسیار با ارزش و کمیاب به نام خاک رس از طبیعت برداشت شده و عیناً تبدیل به آجر میشود، در صورتی که مصالح پرکنندهای به نام بلوکهای AAC از طبیعت حدود 30 درصد ماده بسیار فراوانی به نام سیلیس (ماسه) برداشت شده که در ترکیب مواد شیمیایی دیگر و فرآیند خاصی تبدیل به بلوک AAC با آن خصیصه های مختص به خود میشود.
ب- کاهش پرت مصالح: که بر اساس برآوردها هزینه پرت هر قطعه ناقص بالغ بر 15 درصد بیشتر از هزینه تمام شده قطعه سالم است.
3- کاهش مصرف انرژی: که چه در مرحله تولید، چه در مرحله اجرا و چه در مرحله بهره برداری قابل حصول میباشد. امروزه با توجه به محدودیت منابع انرژی فسیلی و بحران انرژی و ایجاد آلودگی های زیست محیطی و مصرف 30 تا 35 درصد انرژی توسط بخش ساختمان، توجه به روشهای مختلف فعال و غیر فعال در جهت بهینهسازی مصرف انرژی در بخش ساختمان از اهمیت خاصی برخوردار میباشد.
4- ارتقای کیفیت: تولید کارخانهای که طی آن تضمین کیفیت محصولات در واحد کنترل کیفی کارخانه انجام میپذیرد: و به عبارت دیگر جایگزین شدن نظارت فرآیندی در حین اجرا به جای نظارت موضعی و مقطعی (اتصالات، وزن و نازک کاری)
5- طراحی و تولید مدولار اجزای ساختمانی و ابعاد فضاها متناسب با تناسبات انسانی: که نتیجه آن ساده سازی و ایجاد نظم نوین و انتظام یافته در روند طراحی، تولید و اجرای ساختمانها از طریق تعیین مدول پایه و ضمائم آن خواهد بود که به واسطه مدولارسازی هم میتوان از فضاهای پرت و هم از پرت در مصالح جلوگیری نمود.
6- زمینه ساز ورود قشر تحصیل کرده و بانوان در امر ساخت و ساز به دلایل تغییر ماهوی کار.
7- تأمین بهداشت و ایمنی در محیط کارگاه: مسلماً انتظار میرود تا یک سیستم مدیریت جامع و یکپارچه موجب کاهش حوادث و به دنبال آن عدم اتلاف منابع انسانی و مالی گردد. در کنار تمامی مزایای تبدیل انکارناپذیری که به کارگیری شیوهای صنعتی به ارمغان میآورد، باید به این مقوله اذعان داشت که عدم مدیریت صحیح و کارآمد که بتوان زنجیره تأمین مناسب را در جهت تحقق و راهبری این صنعت عظیم پیش بینی و فراهم آورد، میتواند تمامی فرصت های معروض را به تهدید تبدیل نماید. لذا در این زمینه استفاده از سابقه بالغ بر نیم قرن کشورهای صنعتی لازم به نظر میرسد.
بر گرفته از نشریه پیام ساختمان و تأسیسات (سال هفتم، شماره ۹۷، آبان ۱۳۸۹)
+ نوشته شده در ساعت 21:49 توسط حسین دهقان
|